We hebben tot nu toe in de meditatie geoefend met aandacht voor de adem, het lijf, het opmerken van geluiden en gedachten. Daarbij hebben we geoefend met focussen/het terugbrengen van de aandacht: telkens wanneer je merkt dat de aandacht weggaat, breng je vriendelijk je aandacht weer terug naar het focuspunt waar je op dat moment mee bezig was.

Bij het Keuzeloos Gewaarzijn kiezen we niet eerst een punt om de focus op te hebben en te houden. We nemen de adem, of het ademende lichaam, als basis. En vanuit die basis, geven we aandacht aan dat wat er is, op het moment dat het er is. Dat kan wat meer vrijheid geven dan in de eerste 4 stappen. Dan voel je misschien iets in je lijf, terwijl we bij de stap van het lichaam zijn. Bij het Keuzeloos Gewaarzijn kun je op het moment zélf aandacht geven. En heeft iets genoeg aandacht gehad, dan keer je weer terug naar de adem/het ademende lijf, en begin je als het ware weer opnieuw. Je sluit dus niets uit. Je omarmt alles wat er is, zonder oordeel.

Dat wil ook weer niet zeggen dat je aan álles je aandacht moet geven. Soms is er veel tegelijk. Dan blijf je gewoon met je aandacht bij je adem/ademende lijf, en vanuit dit ruimere gewaarzijn merk je op dat er een gedachte is, dat je tegelijkertijd iets voelt in je lijf en dat er iets te horen is, maar je hoeft er niets mee. Je blijft gewoon bij je adem/ademende lijf. Alsof je in het oog van de storm zit.

Dat Keuzeloos Gewaarzijn, dat is wat (vipassana) meditatie écht is. Zitten met dat wat er is, op het moment dat het er is, terwijl we het laten zijn zoals het is.

Hieronder het bestand om met het Keuzeloos Gewaarzijn te oefenen. In dit bestand worden alle stappen achter elkaar gedaan, en sluiten we af met het keuzeloos gewaarzijn:

Een andere manier om met het Keuzeloos Gewaarzijn te oefenen is door bijvoorbeeld in Insight Timer een meditatie in te stellen, en daar een tussenbel bij in te stellen. Dat zou je elke 5 minuten kunnen doen. Je zit dan in stilte, met de aandacht bij de adem of het ademende lichaam als basis, en geeft vanuit daar aandacht aan 'dat wat er is'. Het belletje fungeert dan als reminder om even te kijken waar je op dat moment bent met je aandacht.

In Insight Timer is daarnaast een veelheid aan meditaties te vinden die allemaal werken met het Keuzeloos Gewaarzijn. Zoek er een uit die bij je past qua stem en qua duur.

Les 5: het keuzeloos gewaarzijn